Wypadek na poligonie w Rosji

[Yossarian]

8 sierpnia na centralnym poligonie doświadczalnym Marynarki Wojennej Federacji Rosyjskiej (WMF) w rejonie miejscowości Nionoksa w obwodzie archangielskim doszło do wybuchu i pożaru, w wyniku którego dwie osoby zginęły, a od siedmiu do piętnastu kolejnych zostało rannych. Według oświadczenia Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej (MO FR), do wypadku doszło podczas testu silnika odrzutowego na paliwo ciekłe. Około godz. 12 czasu lokalnego w Siewierodwinsku zanotowano krótkotrwały wzrost promieniowania tła.

Rosyjskie Ministerstwo Obrony nie informuje jakie typu pocisk uległ zniszczeniu. Mógł to być model manewrujący zasilany paliwem ciekłym lub rakietowy pocisk balistyczny, również na paliwo ciekłe. Tego typu broń znajduje się na wyposażeniu rosyjskiej Marynarki Wojennej. Mógł być to również prototyp rakiety nowej generacji

 

Agencja prasowa TASS początkowo poinformowała, że do wypadku doszło na nieokreślonej jednostce pływającej Floty Północnej WMF w swojej bazie macierzystej w Siewierodwinsku, leżącej ok. 30 km na wschód od Nionoksy. Inne źródła, powołujące się na oficjeli, informowały, że wybuch mógł nastąpić na jednostce testowej lub barki bez własnego napędu. Informacja MO FR zawiera tylko określenie ośrodek testowy. Po wypadku,WMF zdecydowała o zamknięciu obszaru przestrzeni powietrznej, obszaru lądowego i akwenu morskiego nad Morzem Białym o długości ok 30 km i szerokości 8 km (co daje powierzchnię około 250 km2).

Ksenia Judina, rzeczniczka władz miejskich w Siewierodwinsku poinformowała o krótkotrwałym wzroście promieniowania tła. Departament Ochrony Ludności sprecyzował później, że dwa czujniki zautomatyzowanego systemu monitoringu radiacyjnego zanotowały odczyt 0,11 milisiwertów (mSv) na godzinę. Gdyby promieniowanie było nieustające, w przeliczeniu na jeden rok byłaby to wartość ponad 964 mSv. Średnie tło promieniowania naturalnego na Ziemi wynosi 2,4 mSv/rok. Zatem krótkotrwała wartość promieniowania po wypadku na poligonie była znacznie wyższa od poziomu naturalnego.

Później poinformowano, że poziom promieniowania uległ znormalizowaniu. W międzyczasie pojawiły się niepotwierdzone doniesienia, że mieszkańcy okolic otrzymali instrukcje dotyczące podjęcia środków ostrożności w celu uniknięcia narażenia na promieniowanie. MO FR oświadczyło z kolei, że żadne szkodliwe substancje nie zostały wyemitowane do atmosfery, a promieniowanie tła jest na normalnym poziomie.

Wśród poszkodowanych i zabitych są pracownicy przemysłu obronnego, którzy zostali ewakuowani na pokładzie śmigłowca transportowego Mi-8. Warto odnotować, że zgodnie z fotografiami opublikowanymi przez media, personel ratunkowy był ubrany w kombinezony przeciwradiacyjne i wyposażony w liczniki Geigera-Müllera 

Analiza

Co ciekawe, anglojęzyczna wersja strony agencji TASS powołującej się na oświadczenie MO FR, informowała o silniku odrzutowym na paliwo ciekłe, podczas gdy rosyjska wersja o silniku na paliwo ciekłe. Inna rosyjska agencja prasowa, RIA Nowosti, opisała z kolei feralne urządzenie jako silnik rakietowy na paliwo ciekłe. Należy dodać, że poligon w Nionoksie służy do testowania pocisków manewrujących, napędzanych silnikiem odrzutowym, jak i rakietowych pocisków balistycznych na paliwo ciekłe i stałe czy pocisków przeciwlotniczych na paliwo stałe. Większość silników odrzutowych jest zasilana paliwem ciekłym, dlatego wskazywanie w informacji na rodzaj paliwa wydaje się zbędne. Inaczej jest w przypadku silnika rakietowego, gdzie wykorzystanie różnych rodzajów paliwa jest powszechne i jego rodzaj jest istotny z punktu widzenia działania i przeznaczenia silnika.

Istnieje zatem kilka typów pocisków i jednostek napędowych, które mogły ulec katastrofie. Jeśli zniszczeniu uległ silnik rakietowy, to mógł to być napęd morskiego pocisku balistycznego R-29RMU Siniewa/RSM-54 (w kodzie DIA/NATO Skiff, indeks GRAU 3M27) lub jego rozwinięcie R-29RMU2.1 Łajner. Każdy z trzech stopni tych pocisków jest napędzany silnikami rakietowymi na paliwo ciekłe. Siniewa znajduje się na uzbrojeniu strategicznych okrętów podwodnych o napędzie jądrowym projektu 667BDRM Delfin (w kodzie NATO: Delta IV), gdzie zastąpiły po 2007 starszą wersję R-29RM Sztil. Każdy z pocisków przenosi 10 głowic jądrowych o mocy 100 kT każda. Łajner został przetestowany po raz pierwszy w 2011 i wszedł do służby trzy lata później. Przenosi do 12 głowic po 75 kT każda.

Jeśli założyć, że w wypadku eksplodował silnik odrzutowy, to mogą to być różnego typu pociski manewrujące lub przeciwokrętowe, będące na wyposażeniu WMF, począwszy od pocisków z rodziny 3M-54 Kalibr, Ch-35 Uran, P-700 Granit czy P-800 Oniks. Mógł to być także pocisk starszego typu, dlatego podatny na awaryjność, który mógł być wykorzystany jako pocisk-cel dla obrony przeciwrakietowej (np. P-15 Termit).

Inną opcją jest awaria pocisku będącego w fazie opracowania lub rozwoju. Rosja prowadzi obecnie program testowy wyposażonego w głowicę jądrową pocisku manewrującego 9M730 Buriewiestnik o napędzie nuklearnym, który wcześniej miał sprawiać problemy. Tajemnicą pozostaje dokładna charakterystyka układu napędowego, a mianowicie jaki typ silnika jest zastosowany. Według źródeł rosyjskich może to być pochodna silnika na paliwo ciekłe RD-0410, opracowywanego w latach 1965-1980. Obecnie trwają bowiem prace nad jego udoskonaloną wersją w ramach projektu TEM na potrzeby badań kosmosu.

Wypadek mógł dotyczyć także będącego w fazie rozwoju hipersonicznego pocisku manewrującego 3M22 Cirkon, który ma być napędzany silnikiem strumieniowym z naddźwiękową komorą spalania (Supersonic Combustion Ramjet, Scramjet). Silniki tego typu także są zasilane paliwem ciekłym. Pocisk miał zostać dotąd przetestowany czterokrotnie, ale dotąd nie ujawniono jego fotografii. Do końca 2019 miał zostać przetestowany na fregacie rakietowej RFS Admirał Gorszkow (417), projektu 22350

 

Źródło: https://www.milmag.pl/news/view?news_id=2683